처방이 필요한 통증 완화제를 대신할 수 있는 좀 더 안전한 15가지 방법
๊ธ์ฑ ๋ฐ ๋ง์ฑํต์ฆ์ ์์ฃผ ์ค๋ ์๋ ๋ถํฐ ์ธ๋ฅ์๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค์ต๋๋ค. ๊ณ ๋์ ์น๋ฃ์ฌ, ๋ฌด๋น์์๋ถํฐ ํ์ฌ์ ์์ฌ, ์์ฐ์๋ฒ์, ์ฒ์ถ์ง์์ฌ ๋ฐ ์นจ์ ์ฌ์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ์ด๋ค์ ๊ธ์ฑ ๋ฐ ๋ง์ฑ ํต์ฆ ์ฆํ๊ตฐ์ ์น๋ฃํ๊ธฐ ์ํด ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. ํน์ ๋ถ์์ 6์ฃผ ์ด์ ํต์ฆ์ด ์ง์๋ ๋ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ผ๋ก ์ง๋จํฉ๋๋ค. ํต์ฆ์ ๋ณดํต ์ผ์ฆ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋๋ฐ, ์ผ์ฆ์ ์ ์ฒด์ ๋ถ๊ท ํ์ ์ผ์ผํต๋๋ค.
์ข ์ข ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์งํ์ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ด ๋ฐ์ํ๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ์งํ์ ์ถ์ ์ง์ ๋จ์ด๋จ๋ฆฝ๋๋ค:
- ๊ณจ๊ด์ ์ผ ๋ฐ ํดํ์ฑ ๊ด์ ์งํ
- ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ
- ์ํต ๋ฐ ํดํ์ฑ ๋์คํฌ ์งํ
- ์ฌ์ ๊ทผ์กํต
- ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ฆ
- ๋ณตํฉ๋ถ์ ํต์ฆ ์ฆํ๊ตฐ (CRPS)
- ํธ๋ํต
- ๋์ํฌ์ง๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ง์ฑ ํต์ฆ (๋์ํฌ์ง ์ดํ์ ์ ๊ฒฝํต)
์ ์ฝํ์ฌ๋ ํ์๊ฐ ์ด๋ฌํ ์งํ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํต์ฆ์ ์ค์ด๊ณ ์ถ์ ์ง์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ ์ฝ๋ฌผ์ ๊ฐ๋ฐํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ถ์์ฉ์ ๋๋ฐํ๋ฉฐ ์ผ๋ถ๋ ์๋ช ์ ์ํํ ์ ์์ต๋๋ค. ํจ๋ฅ์ด ๋ฐ์ด๋๋ฏ๋ก ๊ฐ์ธ์ ์ผ๋ก๋ ์ด๋ฐ ์ฝ๋ค์ ์์ฃผ ์ฒ๋ฐฉํฉ๋๋ค. ํ์ง๋ง ์ด๋ฐ ์ฝ๋ค์ ์ตํ์ ์๋จ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํด์ผ ํ๋ค๊ณ ๋ฏฟ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด์๋ ์ผ์ฆ๊ณผ ํต์ฆ์ ๊ทผ๋ณธ ์์ธ์ ํด๊ฒฐํ๋ ๊ฒ์ด ๋ ํ๋ช ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๋ค.
๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ํฉ์ด ์ ์ฒด ์ ๋ฐ์ ํต์ฆ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค:
- ์ ์ ์ผ์ฆ
- ์๋ฉด ๋ถ์กฑ
- ์์ฒด ์ญํ ์ธก๋ฉด์์์ ์ ์ฒด ๋ณํ (๊ฑท๊ธฐ, ์์ง์ ๋ฑ์ ๋ฌธ์ )
- ์ฃผ๋ก ์์์ ์ง๋ด๋ ์ํ ๋ฐฉ์
- ๋น๋ง
- (๊ณผ์ฒด์ค ๋ฐ/๋๋ ๋น๋ง์ผ๋ก ์ธํ) ์ธ์๋ฆฐ ์ ํญ์ฑ
- ๋๋ฌผ์ฑ ์ํ ์์ฃผ์ ์๋จ
- ์ธ์คํดํธ์ํ ๋ฐ ๊ฐ๊ณต์ํ ์์ฃผ์ ์๋จ
- ๊ด๊ณ์ ์ด๋ ค์ – 2014๋ ํต์ฆ ์ ๋(Journal of Pain)๊ณผ 2017๋ ์ ๋ฝ ์ ๊ฒฝ๊ณผํ ์ ๋(European Journal of Neuroscience)์ ๊ฒ์ฌ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋, ์ฆ ๋ฐฐ์ฐ์๋ ์น๊ตฌ๋ก๋ถํฐ์ ๋ถ์ ์ ๋ฐ์ธ์ด ๋ฌผ๋ฆฌ์ ๊ณ ํต์ ์ ํ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค.
- ์ฃ์ฑ ๊ฐ
- ๋ค๋ฅธ ์ฌ๋์ ๋ํ ๋ถ๋ ธ ๊ฐ์
๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ํด์ผ ํ ์ผ์ ๋ง์ฑํต์ฆ์ ์ผ์ผํค๋ ๊ทผ๋ณธ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ํ์ง๋ง ๋๋ก ์ฝ๋ฌผ์น๋ฃ๊ฐ ํ์ํ ์๋ ์๋๋ฐ, ํนํ ์ํ์ต๊ด์ ๋ณํ์ ๋ณด์ถฉ์ ๋ง์ผ๋ก๋ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ๋๊ฐ ์ด์ ํด๋นํฉ๋๋ค. ์์ฌ์ ๋จผ์ ์์ํ์ง ์๊ณ ์ฝ๋ฌผ ์ฌ์ฉ์ ์ค๋จํด์๋ ์ ๋ฉ๋๋ค.
๋ค์์ ๋ง์ฑ ํต์ฆ ์ฆ์์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ฉ๋๋ค:
- ๋ชธ์ ๋ฌด๋ฆฌ๋ฅผ ์ฃผ์ง ์๋ ๊ท์น์ ์ธ ์ด๋
- ์ข์ ์๋ฉด ์ต๊ด
- ์คํธ๋ ์ค ์ํ
- ๋น๋จ๋ณ ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๋น ์กฐ์ ๊ฐ์
- ์๋ฌผ์ฑ ์ํ ์์ฃผ์ ์๋จ
- ๊ฒฌ๊ณผ๋ฅ, ์จ์ ๋ฐ ์ค๋ฉ๊ฐ-3 ์ง๋ฐฉ์ฐ์ด ํ๋ถํ ์ํ ์ญ์ทจ
- ์์ ์ ํฌํจํ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ ์ฌ๋ํจ
- ์์ ๊ณผ ํ์ธ์ ๋ํ ์ฉ์์ ์์ธ
- ๋ฐ์ด๋ ์ฌํ์ ์ง์
- ํน์ ์์ฝํ ๋ฐ ๋ณด์ถฉ์
์ฒ๋ฐฉ์ ํต์ฆ ์ํ์ ์ ์ฅ๋จ์
๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ฝ์ ๋ก๋ ์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ(Tylenol, paracetamol), ๋น์คํ ๋ก์ด๋ ํญ์ผ์ฆ์ (NSAIDS) ๋ฐ ๋ง์ฝ์ฑ ์ฝ์ ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ข ๋ฅ์ ์ฝ๋ฌผ์ ํต์ฆ์ ๊ฐ์์ํด์ผ๋ก์จ ์๋ฐฑ๋ง ๋ช ์ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ๋์์ ์ฃผ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ํ ์์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ์ด์ ๋ํด์๋ ์๋์์ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค.
ํ๋ผ์ธํ๋ชฐ/์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ
๋ฏธ๊ตญ์์ ํ๋ผ์ธํ๋ชฐ ๋๋ ์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ์ Tylenol, Calpol ๋๋ Panadol์ด๋ผ๋ ์ํ๋ช ์ผ๋ก๋ ์๋ ค์ ธ ์์ต๋๋ค. 1877๋ ์ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ์ด ์ฝ์ ์ฒ๋ฐฉ์ ์์ด ๊ตฌ์ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ง์ ์ฌ๋์๊ฒ ๋์์ด ๋๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ํ๋ผ์ธํ๋ชฐ์ ๊ฐ์ฅ์ ์ฐํ ์คํธ๋ ์ค๋ฅผ ์ค ์ ์์ต๋๋ค. ๊ณผ๋ํ๊ฒ ๋ณต์ฉํ๊ฑฐ๋ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ๋ณต์ฉํ๋ฉด ๊ฐ ์์์ ์ผ์ผํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋๋ฌผ๊ฒ๋ ํผ๋ถ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ฌผ์ง์ด ์๊ธฐ๋ ์น๋ช ์ ์ธ ํผ๋ถ ๋ฐ์์ ์ ๋ฐํ ์ ์์ต๋๋ค. ํ๋ผ์ธํ๋ชฐ ๋๋ ์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ์ ์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ๋ณต์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์ ๋ง์์ง ๋ง์ญ์์ค.
๊ณ ๊ฐ๋๋ ์์์:
๊ถ์ฅ ๋ณด์ถฉ์ :
- NAC ๋๋ N-์์ธํธ ์์คํ ์ธ (NAC๋ ์ฒด๋ด์์ ๊ธ๋ฃจํํฐ์จ์ผ๋ก ๋ฐ๋)
๋น์คํ ๋ก์ด๋ ํญ์ผ์ฆ์ (NSAIDS)
๋น์คํ ๋ก์ด๋ ํญ์ผ์ฆ์ (NSAIDS)๋ ๊ทธ ๊ฐ๋์ ๋ฐ๋ผ ์์ฌ์ ์ฒ๋ฐฉ์ ๋ฐํ ์ฌ๋ถ๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋ฉ๋๋ค. ์ด ์ข ๋ฅ์ ์ํ๋ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ํต, ์ํต, ๊ฒฝ๋ถํต ๋ฐ ๊ด์ ์ผ ๊ด๋ จ ํต์ฆ ์น๋ฃ์ ์์ฃผ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค.
๊ฐ์ธ์ ์ผ๋ก๋ ์ ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋น์คํ ๋ก์ด๋ ํญ์ผ์ฆ์ ๋ฅผ ์์ฃผ ์ฒ๋ฐฉํ๋ ํธ์ ๋๋ค. ๋ฉฐ์น ๋๋ ๋ช ์ฃผ ๋์ ๋ณต์ฉํ๋ฉด ๋น๊ต์ ์์ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ฝ๋ฌผ์ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋ถ์์ฉ์ ๋๋ฐํ๋ฉฐ, ์๊ถค์, ์ ์ฅ ์งํ, ๋์กธ์ค ๋ฐ ์ฌ์ฅ๋ง๋น์ ์ํ์ ๋์ผ ์ ์์ต๋๋ค.
1999๋ ์ํ์์ฝ๊ตญ(FDA)์ ๊ณจ๊ด์ ์ผ ํต์ฆ ์น๋ฃ๋ฅผ ์ํด ๋กํ์ฝ์๋ธ(Vioxx, Ceoxx, and Ceeoxx)๋ฅผ ์น์ธํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ก๋ถํฐ 5๋ ํ ๋กํ์ฝ์๋ธ๋ ์ฌ์ฅ ๋ง๋น๋ฅผ ์ผ์ผ์ผฐ๋ค๋ ๋น๋์ด ์ผ์ ์์ฅ์์ ํด์ถ๋์์ต๋๋ค.
์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ์ด ์ฝ์ ๋ถ์์ฉ์ผ๋ก ์ธํด ์ต๋ 6๋ง ๋ช ์ด ์ฌ๋งํ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ฏฟ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋คํํ๋ ๋ ์์ ํ๊ฒ ๋ณด์ด๋ ๋ค๋ฅธ ์ต์ ์ด ์๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์์ ๊ณ ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ์ํ ์์๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค.
์ด๋ฌํ ์ข ๋ฅ์ ์์ฝํ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒ์ด ์์ต๋๋ค: ์ด๋ถํ๋กํ (Advil, Motrin, Brufen, Nurofen, Eve ๋ฑ), ๋ํ๋ก์ผ (Naprosyn, Aleve), ๋ํด๋กํ๋, ์ธ๋๋ฉํ์ ๋ฐ ๋ฉ๋ก์์บ(Mobic)
๊ณ ๊ฐ๋๋ ์์์
- ์ฝ์ฐ – ์ฌ์ฅ ๋ฐ ๋๋ ๊ฑด๊ฐ์ ์ค์ํจ
- ๋นํ๋ฏผ C – ์ผ๋ถ ๋ง์ฑ ์ฝ๋ฌผ ์ฌ์ฉ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฉ์ด ๋ ์์ฃผ ์๊ธฐ๊ฒ ๋จ
- ๋นํ๋ฏผ E – ์ฌ์ฅ ๊ฑด๊ฐ์ ์ค์ํจ
- ๋ฉ๋ผํ ๋ – ๋ถ๋ฉด์ฆ ๊ด๋ จ ์ฆ์์ ๊ฒฝํํ ์ ์์
๊ถ์ฅ ๋ณด์ถฉ์
- ์ฝ์ฐ – ๋ผ๋ฒจ์ ์ง์์ ๋ฐ๋ผ ๋ณต์ฉ
- ๋นํ๋ฏผ C – ํ๋ฃจ 500~2,000mg
- ๋นํ๋ฏผ E – ํ๋ฃจ 200~400IU
- ๋ฉ๋ผํ ๋ – ์ทจ์นจ 1~2์๊ฐ ์ 3~10mg
๋ง์ฝ์ฑ ์งํต์ :
๋ง์ฝ์ฑ ์งํต์ ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ง์ฑ ํต์ฆ ์ฅ์ ์ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๋ง์ฝ์ฑ ์งํต์ ๋ ์๊ท๋น๋ฅผ ์ฌ๋ฃ๋ก ๋ง๋ญ๋๋ค. ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ฑฐ๋ ์ผ์ฆ์ ์ค์ด์ง๋ ์์ผ๋ฉฐ ๋จ์ํ ํ๋ณต๊ฐ์ ๋๋ผ๊ฒ ๋ง๋ญ๋๋ค. ๋ฏธ๊ตญ, ์ ๋ฝ, ๋ฌ์์ ๋ฐ ์์์์์๋ ๋ง์ฝ์ ๊ณผ์ฉ ๋ฐ ๋จ์ฉ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ฌ๊ฐํฉ๋๋ค. ์งง์ ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฅ๊ธฐ๊ฐ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋๋ฉด ์ค์ ๋ก ํต์ฆ ์์ค์ด ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ ํธํก์ ๋ฉ์ถ ์ํ์ด ๋์์ง ์ ์์ต๋๋ค. ์ง๋ณํต์ ์ผํฐ(CDC)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 2015๋ ๋ฏธ๊ตญ์์ 3๋ง 3์ฒ ๋ช ์ด์์ด ์ํธ์ ๊ณผ๋ค ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ฌ๋งํ์ต๋๋ค. ์ฌ๋ง์์ ์ ๋ฐ์ ์ฒ๋ฐฉ๋ฐ์ ์ํธ์ ๋๋ฌธ์ด์์ต๋๋ค. ์ด ์ฝ์ ๋ณต์ฉํ๋ 10๋ช ์ค 1๋ช ์ ์ค๋ ์ํ์ด ์์ต๋๋ค.
์ด๋ฌํ ์ข ๋ฅ์ ์ฝ์ ์๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒ์ด ์์ต๋๋ค: ์ฝ๋ฐ์ธ, ํธ๋ผ๋ง๋, ํ์ด๋๋ก์ฝ๋, ์ฅ์์ฝ๋, ๋ชจ๋ฅดํ ํฉ์ฐ์ผ, ํํ๋ (๋ณตํฉ ๋ง์ฝ์ /์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ/APAP ๋ณต์ฉ ์ ์์ธํธ์๋ฏธ๋ ธํ/ํ๋ผ์ธํ๋ชฐ ์ฐธ์กฐ).
ํก์ฐ์ ์ธ์ฒด๋ก๋ถํฐ ๋ง์ฝ ์ฑ๋ถ์ ๋ ์ ๊ฑฐํจ์ผ๋ก์จ ๋ง์ฝ์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋จ์ด๋จ๋ฆฝ๋๋ค. ๋ง์ฝ์ ๋ฅผ ์์ฝ์ฌ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ํต์ ์ฝ๋ฌผ๊ณผ ํจ๊ป ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์น๋ช ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ์ฅ ๋ฐ๋์ด ๋๋ ค์ง๊ณ ํธํก์ด ๋ฉ์ถ ์ ์์ต๋๋ค.
๊ณ ๊ฐ๋๋ ์์์
- ๋นํ๋ฏผ C
- ๋ฉ๋ผํ ๋
๊ถ์ฅ ๋ณด์ถฉ์ :
- ๋นํ๋ฏผ C – ํ๋ฃจ 500~2,000mg
- ๋ฉ๋ผํ ๋ – ์ทจ์นจ 1~2์๊ฐ ์ 3~10mg
์์๋ณด์ถฉ์ ๋ฐ ์ฒ์ฐ ํญ์ผ์ฆ ๋ณด์ถฉ์ ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋ณด๋ค ์์ ํ ๋์
๋ง์ฑ ํต์ฆ ์ํ๋ฅผ ์ํ ์์ ์ธก๋ฉด์ ์ ๊ทผ๋ฒ
- ๋ง์ฑ ์ผ์ฆ ๋ฐ ๊ด์ ๊ณผ ํ๋ฆฌ์ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋๋ฐ ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฃผ๋ก ์๋ฌผ์ฑ ์ํ์ ์ญ์ทจํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
- ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ง์คํด์ ์๋จ์ด ๊ด์ ์ผ์ผ๋ก ์ธํ ๊ด๋ จ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์์์ด ๋ฐํ์ก์ต๋๋ค. ์ด ์๋จ์๋ ๊ณผ์ผ, ์ฑ์, ์์ , ๊ฐ๊ธ๋ฅ ๋ฐ ์ฌ๋ฆฌ๋ธ์ ๊ฐ ํ๋ถํฉ๋๋ค.
- Lancet ์ ๋์ ๊ฒ์ฌ๋ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 3~5๊ฐ์ ๋์ ๋น๊ฑด ์ฑ์ ๋ฐ ๊ธ๋ฃจํ ์ ํจ์ ํ์ง ์์(gluten-free) ์ํ์ ์ญ์ทจํ ๋ค์ ๋ฝํ ์ฑ์(์ ์ ํ ์ฑ์)์ผ๋ก ๋ฐ๊พผ ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ต๋ 1๋ ๊ฐ ๊ด์ ์ ํต์ฆ์ด ํ์ ํ๊ฒ ๊ฐ์ํ์ต๋๋ค.
- ์ ์ ํ, ์น์ฆ, ์ ๊ณ ๊ธฐ, ๋ญ๊ณ ๊ธฐ์ ๊ฐ์ ๋๋ฌผ์ฑ ์ํ์ ์ ํํ๋ฉด ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ฉ๋๋ค. ๋๋ฌผ์ฑ ์ํ ๊ฐ์ด๋ฐ๋ ๋ชฉ์ด ์ฌ์ก์ ํ๊ณ ํธ๋ฅด๋ชฌ ๋ฐ ํญ์์ ๊ฐ ์๋ ์ ๊ณ ๊ธฐ ๋ฐ ๊ฐ๊ธ๋ฅ ๊ณ ๊ธฐ๊ฐ ๋ ์ข์ต๋๋ค.
- ์คํ๊ณผ ๋จ์ ํ์ํ๋ฌผ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ๋ง์ ์ผ์ฆ๊ณผ ํต์ฆ์ ์ ๋ฐํ๋ ํธ๋์ค ์ง๋ฐฉ(๊ฒฝํ์ )์ ํผํ์ญ์์ค.
- ์ผํผ์ด(kefir), ์ฝค๋ถ์ฐจ(kombucha), ๋ฏธ์(๋์ฅ) ์ํ, ์ฌ์ฐ์ดํฌ๋ผ์ฐํธ(sauerkraut)์ ๊ฐ์ ๋ฐํจ ์์์ ์ญ์ทจํฉ๋๋ค.
- ์ ์ ๋ชธ๋ฌด๊ฒ๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ณดํต ์ฒด์ง๋์ง์๊ฐ 25 ๋ฏธ๋ง์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋๋ค. ๊ณผ์ฒด์ค(ํนํ ๋ณต๋ถ)์ด ๋ฐ์ํ๋ฉด ํ๋ฆฌ์ ๊ด์ ์ ๋ ๋ง์ ๋ถ๋ด์ ์ฃผ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ณผ์ฒด์ค์ ๋ํ ํ์ก ๋ด์ ์ผ์ฆ์ฑ ๋จ๋ฐฑ์ง(์: ์ฌ์ดํ ์นด์ธ)์ ์ฆ๊ฐ์์ผ ํต์ฆ์ ์ ํ์ํต๋๋ค.
- ์ ๊ธฐ๋ ๊ณผ์ผ ๋ฐ ์ฑ์์๋ ์ผ์ฆ์ ์ค์ด๊ณ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํต์ฆ์ ๊ฐ์์ํค๋ ์๋ฌผ์ฑ ์์์๊ฐ ๋ค์ด์์ต๋๋ค. ํ๋ฃจ์ 5~9์ธ๋ถ์ ๋ชฉํ๋ก ํ์ญ์์ค. ํ๊ฒฝ์ฐ๊ตฌ๋จ์ฒด์ธ Environmental Working Group์ Clean 15(์ ํต์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ญ์ทจํ๋ ๊ฒ์ด ๋ ์์ ํ ๋์ฐ๋ฌผ) ๋ฐ “Dirty Dozen”(์ ๊ธฐ๋ ์ ํ์ผ๋ก ๊ตฌ์ ํด์ผ ํ๋ ๊ณผ์ผ)๊ณผ ์น์ํด์ง์ญ์์ค.
- ์์์ ๋ฏผ๊ฐํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ๋ ์ ์ ํ๊ณผ ๊ณก๋ฌผ(๊ธ๋ฃจํ ๋ฏผ๊ฐ์ฑ) ๋ฐ ๊ฐ์ง์(ๅฑฌ) ์๋ฌผ(๋ด๋ฐฐ, ํ ๋งํ , ํฐ ๊ฐ์ ๋ฐ ํผ๋ง)์ด ๊ด์ ํต์ฆ์ ์ ํ์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค.
- ์ด ์ํ๋ค์ด ๊ด์ ํต๊ณผ ์ฐ๊ด์ด ์๋์ง ํ์ธํ๊ธฐ ์ํด 2์ฃผ๊ฐ ์ ์ธ์์ด(้คๅค้ฃ้ค, elimination diet)๋ฅผ ์ํํ์ญ์์ค.
๋์ฒด ์๋ฒ
- ์นจ์ ๊ณผ ๊ธฐ๊ณต์ ๋ฌด๋ฆ ๊ด์ ์ผ ํต์ฆ์ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
- ๋ง์ ์ฑ๊น(Mindfulness)๊ณผ ๋ช ์์ ๊ณจ๊ด์ ์ผ ๋ฐ ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํต์ฆ์ ์ต์ํํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ฉ๋๋ค.
- ํ๊ทน๊ถ์ ๋ค๋ฅธ ํต์ฆ ๊ฐ์ด๋ฐ์์๋ ๋ฌด๋ฆ ํต์ฆ ์ํ์ ๋์์ด ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค.
- ์๊ฐ๋ ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ ๋ฐ ๊ณจ๊ด์ ์ผ ํ์์ ๊ด์ ํต์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค.
๋ง์ฑ ์ผ์ฆ๊ณผ ํต์ฆ์ ์ํ ์ฃผ์ ์์๋ณด์ถฉ์
- ์ปคํ๋ฏผ/๊ฐํฉ - ์ด ์ฝ์ด๊ฐ ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ๊ณผ ๊ณจ๊ด์ ์ผ ๋ชจ๋์์ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ํ๋ฆฌ ํต์ฆ๊ณผ ์ ๊ฒฝ ๊ด๋ จ ํต์ฆ์ด ์๋ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ณผํ์๋ค์ ์ด ์ฝ์ด๊ฐ NF-KB ์ ํธ์ ๋ฌ ์ฒด๊ณ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๊ณ COX-2 ๋ฐ 5-LOX์ ๊ฐ์ ์ผ์ฆ ์ ๋ฐ ํํ๋ฌผ์ง์ ๊ฐ์์ํค๋ฏ๋ก ์ฌ๋ฌ ์ ๋ช ์ฒ๋ฐฉ ์ฝ๊ณผ ์ ์ฌํ ์์ฉ์ ํ๋ค๋ ์ ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 1~3ํ, 500mg
- ์ค๋ฉ๊ฐ3 ํผ์์ค์ผ (EPA/DHA) - ํ์์ง๋ฐฉ์ฐ์ด ํต์ฆ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ NSAID ์ฌ์ฉ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ํผ์์ค์ผ(์ด์ )๋ฅผ ๋งค์ผ ์ญ์ทจํ๋ฉด ๊ด์ ๊ฒฝ์ง๋๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์ค๋ฉ๊ฐ3์ ๋ง์ฑ ์ํต ํ์์๊ฒ๋ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 500~4,000mg
- ํ์ข ์ด (๋ธ๋์ปค๋ฏผ์๋ ์ค์ผ) - ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ๊ณผ ๊ณจ๊ด์ ์ผ ๋ชจ๋์์ ์ผ์ฆ์ ๊ฐ์์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ง ์ฝ์ด์ ๋๋ค. ์ธํฐ๋ฅํจ-1, 6 ๋ฐ NF-KB๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฆฌ๋ ์ผ์ฆ์ฑ ํํ ๋ฌผ์ง์ ์ต์ ํจ์ผ๋ก์จ ํจ๋ฅ์ ๋ฐํํฉ๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ๋ผ๋ฒจ์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
- ๋ณด์ค์ฐ๋ฆฌ์(Boswellia)- ์์ ๋ฅด๋ฒ ๋ค ํ๋ธ ๋ณด์ถฉ์ ๋ก์ ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ์์ ํต์ฆ๊ณผ ์ผ์ฆ ์ ๋๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ CRP ์์น๋ฅผ ๊ฐ์์ํค๊ณ ๊ณจ๊ด์ ์ผ์ผ๋ก ์ธํ ํต์ฆ์ ์ํํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ, ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋ณด์ค์ฐ๋ฆฌ์๋ ๋ง์ด์ ๊ฒฝ๋ณ์ฆ์ผ๋ก ์ธํ ํต์ฆ์ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 50mg ๋๋ ์ง์์ ๋ฐ๋ฆ.
- ์๊ฐ- ์๊ฐ์ ๊ด์ ์ผ ํ์์ ์ผ์ฆ ์์น์ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ์๊ฐ์ COX ์ต์ ์ ๋ก์ ์ด๋ถํ๋กํ ๋ฐ ๋ํ๋ก์ผ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ํต์ฆ ๋ฐ ์ผ์ฆ์ ์ํํ๋ ์์ฉ์ ํฉ๋๋ค. ๋คํํ ์ํํ ๋ถ์์ฉ์ ์์ต๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 25mg ๋๋ ์ง์์ ๋ฐ๋ฆ
์๊ธฐ ๋ณด์ถฉ์ ๋ ๋ณ๋๋ก ๋ณต์ฉํ๊ฑฐ๋ ๋ค๋ฅธ ์์๋ณด์ถฉ์ ์ ํจ๊ป ๋ณต์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค.
- ๋นํ๋ฏผ D – ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋นํ๋ฏผ D ์์น๊ฐ ๋์ ์ฌ๋์ ๋ฅ๋งํฐ์ค ๊ด์ ์ผ์ ๊ฑธ๋ฆด ํ๋ฅ ์ด ๋ฎ์ต๋๋ค. ๊ท์น์ ์ผ๋ก ๋ณต์ฉํ๋ฉด ๋ง์ฑ ํต์ฆ๋ ์ค์ด๋ค๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 2,000~5,000IU.
- ํ๋ก๋ฐ์ด์คํฑ์ค– ํ๋ก๋ฐ์ด์คํฑ์ค๋ ์ฅ ๊ฑด๊ฐ์ ์ต์ ํํ๊ณ ์ฅ๋์ ์ฆ์์ ๋ง์์ผ๋ก์จ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฝํ ๋ฐ์ค๋ฌ์ค(Lactobacillus)์ ๋นํผ๋๋ฐํ ๋ฆฌ์(Bifidobacterium)์ด ๋ชจ๋ ๋ค์ด๊ฐ ํ๋ก๋ฐ์ด์คํฑ์ค๋ฅผ ๊ถ์ฅ๋ฉ๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 1~2ํ ์ ์ฐ๊ท 50~300์ต CFU
- ๋ง๊ทธ๋ค์ – ์ฒ์ฐ ๊ทผ์ก ์ด์์ ์ธ ๋ง๊ทธ๋ค์์ด ์ฌ์ ๊ทผ์กํต์ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์์ต๋๋ค. 2013๋ ์ ๊ตญ์ ํ์ ์ง ๋ฅ๋จธํจ๋ก์ง ์ธํฐ๋ด์ ๋(Rheumatology International)์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ฒฝ๊ตฌ์ฉ ๊ตฌ์ฐ์ฐ๋ง๊ทธ๋ค์์ด ์ฌ์ ๊ทผ์กํต ํ์์ ํต์ฆ์ ๊ฐ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ๋ํ, 2015๋ ํตํฉ์ํ์ ๋(Journal of Integrative Medicine)์ ๊ฒ์ฌ๋ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ผํ๋ง๊ทธ๋ค์์ ํผ๋ถ์ ์ฌ์ฉํ์ ๋ ํต์ฆ์ด ๊ฐ์ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ด ์ ์ฆ๋์์ต๋๋ค. ์ผ๋ถ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ง๊ทธ๋ค์๊ณผ ๋ง์ฐ(malic acid) ์ ํจ๊ป ์ฌ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋์์ด ๋ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค. ๋ง๊ทธ๋ค์์ ์บก์, ์คํ๋ ์ด ๋ฐ ๋ก์ ์ ํ์ผ๋ก ์ ๊ณต๋ฉ๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋ (๊ฒฝ๊ตฌ): 125~500mg ๋๋ ๋ผ๋ฒจ์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
๋ง์ฑ ์ผ์ฆ์ ์ํ ๋ณด์กฐ ์์๋ณด์ถฉ์
- ๊ธ๋ฃจ์ฝ์ฌ๋ฏผ-์ฝ๋๋ก์ดํด ํฉ์ฐ์ผ์ ๋ณด์ถฉ์ ๋ฅผ ๋ณต์ฉํ 4,900๋ช ์ ํ์์ ์์ฝ์ ๋ณต์ฉํ 4,100๋ช ์ ํ์๋ฅผ ๋น๊ตํ ๋๊ท๋ชจ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ฌด๋ฆ ํต์ฆ์ ๊ฐ์์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค.
- SAM-e ๋ํ ๋ง์ฑ ๊ด์ ์ผ ๋ฐ ์ ๊ฒฝ๋ณ์ฆ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํต์ฆ์ ์ํ์ํค๋ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ์ ๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 2~3ํ 400mg
- ๋ธ๋ก๋ฉ๋ผ์ธ์ ํ์ธ์ ํ์์ ์ถ์ถํ ํจ์์ ๋๋ค. ์ผ์ฆ์ผ๋ก ์ธํ ๊ด์ ์ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋ฉ๋๋ค. ๋ธ๋ก๋ฉ๋ผ์ธ์ ๋น๋จ๋ณ์ฑ ๋ง์ด ์ ๊ฒฝ๋ณ์ฆ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํต์ฆ์๋ ๋์์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ํ๋ฃจ 2~3ํ ๋ธ๋ก๋ฉ๋ผ์ธ 500mg
- ํฐ๋ฒ๋๋๋ฌด ๊ป์ง(White Willow Bark)์ ์๋ฉ๋ฆฌ์นด ์ธ๋์ธ๋ค์ด ์ ์ธ๊ธฐ ๋์ ๋ฐ์ด๊ณผ ํต์ฆ์ ์ฌ์ฉํด ์์ต๋๋ค. ํฐ๋ฒ๋๋๋ฌด ๊ป์ง์ ์ด๋ฆฌ์ ์ ํจ์ ํ๊ณ ์๋๋ฐ, ์ด๋ฅผ ํฉ์ฑํ์ฌ ๋ง๋ ๊ฒ์ด ์์คํผ๋ฆฐ์ ๋๋ค. ์์คํผ๋ฆฐ, ํ์ก ํฌ์์ ๋๋ ๋น์คํ ๋ก์ด๋์ฑ ํญ์ผ์ฆ์ (NSAID)๋ฅผ ๋ณต์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ด ์ฝ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ๋ง์ญ์์ค. ๊ถ์ฅ ๋ณต์ฉ๋: ๋ผ๋ฒจ์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
์ฃผ์: ํ์ก ํฌ์์ ๋๋ ๊ธฐํ ์ฒ๋ฐฉ ์ฝ์ ์ฌ์ฉ ์ค์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๊ธ์ฑ ๋๋ ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ํ ๋ณด์ถฉ์ ๋ฅผ ๋ณต์ฉํ๊ธฐ ์ ์ ๋ด๋น ์์ฌ์๊ฒ ๋ฌธ์ํ์ญ์์ค. |
์์ฝ
๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์ถ์ ์ง์ ๋จ์ด๋จ๋ฆฌ๋ ์ฃผ์ ์์ธ์ ๋๋ค. ์ฒ๋ฐฉ์ฝ์ด ๋์์ด ๋ ์๋ ์์ง๋ง, ๋ถ์์ฉ์ ๋๋ฐํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฅผ ์ฐ๋ คํ๋ ์ฌ๋์ด ๋ง์ด ์์ต๋๋ค. ์ํ์ฑ๊ณผ ํจ๋ฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ท ํ์ ์ด๋ฃจ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๊ณผ์ผ๊ณผ ์ฑ์๋ฅผ ๋งค์ผ ์ถฉ๋ถํ ์ญ์ทจํ๊ณ ๋ชธ์ ๋ฌด๋ฆฌ๋ฅผ ์ฃผ์ง ์๋ ํ๋์์ ์ด๋๋์ ๋๋ฆฌ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋ ฅํ๋ ๋ฑ ๊ฑด๊ฐํ ์ํ์ต๊ด์ ์ ์งํ๋ ๊ฒ์ด ๊ฑด๊ฐํ ์ถ์ ์ด๊ณ ๋ง์ฑ ์ผ์ฆ์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ์์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ฑ ํต์ฆ์ ์๋ฌ๋ฆฌ๋ ๋ง์ ์ฌ๋์๊ฒ ๋์์ด ๋๋ ๋ค์ํ ๋ณด์ถฉ์ ๊ฐ ์์ค์ ๋์ ์์ต๋๋ค. ๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ด ๋นํ๋ฏผ D, ์ค๋ฉ๊ฐ-3 ํผ์์ค์ผ, ํ๋ก๋ฐ์ด์คํฑ์ค์ ๊ฐ์ ๋ณด์ถฉ์ ๋ฅผ ๋จผ์ ๋ณต์ฉํฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ดํ์ ์ฌ๋ฌ ์ฌ๋์ด ์์์ ์ธ๊ธํ ๋ง๊ทธ๋ค์, ๊ฐํฉ, ์๊ฐ ๋ฑ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋ณต์ฉํฉ๋๋ค. ๊ฑด๊ฐ๊ณผ ํ๋ณต์ ์ถ๊ตฌํ์ญ์์ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฑด๊ฐํ ์๋จ๊ณผ ๊ฑด์ ํ ์ฌ๊ณ ๋ก ๊ฑด๊ฐํ ์ถ์ ๋ง๋ค์ด ๊ฐ์ญ์์ค.
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ:
- The Journal of Pain : Official Journal of the American Pain Society. 15(9):934-44, SEP 2014
- Fauchon, C., Faillenot, I., Perrin, A. M., Borg, C., Pichot, V., Chouchou, F., Garcia-Larrea, L. and Peyron, R. (2017), Does an observer's empathy influence my pain? Effect of perceived empathetic or unempathetic support on a pain test. Eur J Neurosci, 46: 2629–2637. doi:10.1111/ejn.13701
- Vioxx deaths estimated to be 60,000 . Accessed on July 22, 2017 https://www.forbes.com/2005/08/19/merck-vioxx-graham_cx_mh_0819graham.html
- These books discuss the nutrients depleted by certain drugs. Supplement Your Prescription Copyright 2007 by Hyla Class, MD and Drug Muggers by Suzy Cohen, RPh. Copyright 2011, Rodale Publishing.
- Opiate deaths according to the CDC. Accessed December 9, 2017 https://www.cdc.gov/drugoverdose/index.html
- Gonzalez Cernadas L, Rodríguez-Romero B, Carballo-Costa L. Importance of nutritional treatment in the inflammatory process of rheumatoid arthritis patients; a review. Nutr Hosp. 2014;29:237–45.
- Kjeldsen-Kragh J, Haugen M, Borchgrevink CF, Laerum E, Eek M, Mowinkel P, et al. Controlled trial of fasting and one-year vegetarian diet in rheumatoid arthritis. Lancet. 1991;338:899–902.
- Traditional Chinese medicine in patients with osteoarthritis of the knee Journal of Traditional and Complementary Medicine 5 (2015) 182e196
- Wang C, Schmid CH, Hibberd PL, et al. Tai Chi is Effective in Treating Knee Osteoarthritis: A Randomized Controlled Trial. Arthritis and rheumatism. 2009;61(11):1545-1553. doi:10.1002/art.24832.
- Wang C, Schmid CH, Iversen MD, Harvey WF, Fielding RA, Driban JB, et al. Comparative Effectiveness of Tai Chi Versus Physical Therapy for Knee Osteoarthritis: A Randomized Trial. Ann Intern Med. 2016;165:77-86. doi:10.7326/M15-2143
- Jackson, J.K., Higo, T., Hunter, W.L. et al. Inflamm. res. (2006) 55: 168. doi:10.1007/s00011-006-0067-z
- J Med Food. 2016 Aug 1; 19(8): 717–729.
- Arch Med Res. 2012 Jul;43(5):356-62. doi: 10.1016/j.arcmed.2012.06.011. Epub 2012 Jul 24.
- Avicenna J Phytomed. 2016 Jan-Feb;6(1):34-43.
- Inflammation. 2015 Dec;38(6):2235-41. doi: 10.1007/s10753-015-0206-1.
- Ahmad A, Husain A, Mujeeb M, et al. A review on therapeutic potential of Nigella sativa: A miracle herb. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine. 2013;3(5):337-352. doi:10.1016/S2221-1691(13)60075-1.
- Phytomedicine. 2010 Sep;17(11):862-7. doi: 10.1016/j.phymed.2010.03.003. Epub 2010 Aug 8.
- Med Oncol. 2017 Mar;34(3):46. doi: 10.1007/s12032-017-0907-4. Epub 2017 Feb 15.
- James W. Daily, , Mini Yang, , Da Sol Kim, , Sunmin Park, Efficacy of ginger for treating Type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials Journal of Ethnic Foods, Volume 2, Issue 1, March 2015, Pages 36–43
- Osteoarthritis Cartilage. 2015 Jan;23(1):13-21. doi: 10.1016/j.joca.2014.09.024. Epub 2014 Oct 7.
- Rheumatol Int. 2013 Jan;33(1):167-72. doi: 10.1007/s00296-011-2334-8. Epub 2012 Jan 22.
- J Integr Med. 2015 Sep;13(5):306-13. doi: 10.1016/S2095-4964(15)60195-9.
- Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jan 28;1:CD005614. doi: 10.1002/14651858.CD005614.pub2.
๋ฉด์ฑ
์ฌํญ:์ฐ๋์ค ํ๋ธ์ ์ทจ์ง๋ ์ํ์ ์ธ ์ง๋จ์ด๋ ์น๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋๋ค.